Landelijke themadag CvT’s 2019
“ZICHT OP TOEZICHT. Is ons toezicht, voldoende doelgericht?”
De themadag 2019 voor leden van de commissies van toezicht en genodigden uit relevante organisaties wordt dit jaar gehouden op maandag 4 november 2019. De plaats is, inmiddels volgens traditie, het congrescentrum De Eenhoorn in Amersfoort, tegenover het NS station.
De organisatie van de themadag is het werk van de Kerngroep en het hoofdkantoor van DJI. De themadag is uniek, alleen al vanwege het feit dat het de enige dag in het jaar is dat meer dan 100 leden van commissies van toezicht uit het hele land elkaar ontmoeten. En wel leden van commissies van toezicht over de hele breedte van het penitentiaire systeem: gevangeniswezen, forensische zorg en jeugd- en vreemdelingendetentie.
De Kerngroep heeft voor 2019 een thema gekozen dat volgens haar relevant is voor het toezicht van nu en voor de nabije toekomst. De opvattingen over de tenuitvoerlegging en de doelstelling van de (vrijheids)staf, de forensische zorg (waaronder TBS) en de jeugd- en vreemdelingendetentie staan volop in de belangstelling. Op onderdelen staan ze ter discussie en halen ze op één of andere wijze bijna dagelijks het nieuws. Inkorting van de voorwaardelijke invrijheidstelling, beperking verlofmogelijkheid TBS-ers, verlenging maximum van jeugddetentie en nieuwe technische maatregelen tegen invoer van contrabande zijn hiervan voorbeelden.
Meer regels en beperkingen of aanscherpingen van rechten of rechtspositie brengen per definitie meer taken voor de toezichthouder met zich mee. De commissies van toezicht concentreren zich in hun werk op de bejegening en de handhaving van de rechtspositie van justitiabelen. Keerzijde van die medaille is: hoe meer regels met meer consequenties voor justitiabelen, hoe groter de kans op het niet of niet juist toepassen van die regels. Met andere woorden: ongeacht of de aangescherpte regels het politiek beoogde doel zullen of kunnen bereiken, zal de toezichtstaak van nog meer belang worden. Het “maatschappelijk” toezicht is immers een instrument om het ongelijke machtsevenwicht tussen staat en justitiabele in evenwicht te houden en volgens geldende regels te laten verlopen.
“Doelgericht toezicht” betekent ook een waakhondfunctie. De leden van commissies van toezicht bemiddelen, behandelen grieven (voor zoveel dat niet hetzelfde is), behandelen klachten in eerste aanleg en overleggen maandelijks met de vestigingsdirecteur, als hoogste verantwoordelijke voor de hele gang van zaken in de instelling of inrichting. De waakhond heeft een scherpe blik nodig, ziet achter de schermen wat aan de voorkant niet direct zichtbaar is, heeft een scherpe neus voor wat belangrijk is voor de juiste bejegening en de handhaving van de rechtspositie van de justitiabelen en is onder omstandigheden niet bang om “te blaffen en als het nodig is te bijten”. Een goede relatie met vestigingsdirecteur en medewerkers is daarbij belangrijk, maar geen doel op zich!
De Kerngroep heeft opnieuw de praktijk van het toezicht centraal gesteld op de themadag. Veel ruimte is er voor de uitwisseling van good practices; er zijn in de toezichtpraktijk zaken en methoden waar collega’s van kunnen leren.
Het ochtendprogramma kenmerkt zich door de mogelijkheid in gesprek te gaan met “het politieke beleid”. We zijn blij met de acceptatie van onze uitnodiging aan mevrouw Madeleine van Toorenburg, Tweede Kamerlid CDA met justitie in portefeuille en in de politieke arena niet bang voor stevige standpunten. Mevrouw Van Toorenburg heeft bovendien een beroepsachtergrond in het gevangeniswezen. De college-tour-format geeft volop gelegenheid haar te bevragen op visie en beleid.
Daarna wordt de hoofddirecteur van DJI, dr. Gerard Bakker, op het podium geïnterviewd door Max Daniel, commissaris van politie en onder meer lid van de RSJ. Prof. mr. Paul Vegter heeft weer een aantal uitspraken van beklagcommissies gelezen en beoordeeld op hun kwaliteit en waarde voor andere commissies.
In het middaggedeelte wordt er in vier workshops de mogelijkheid geboden om met elkaar in gesprek te gaan over werkwijzen en specifieke problemen binnen het penitentiaire toezicht. Nadere informatie vindt u hier.
Een programma, dat naar het zich laat aanzien een levendige invulling zal krijgen en rechtstreeks de praktijk van het toezicht zal raken.
Alleen CvT-leden en expliciet genodigden kunnen zich aanmelden. Aan deelname aan de themadag zijn geen kosten verbonden.
Een aanmelding voor de themadag zet veel zaken in gang: er wordt een stoel voor u gereserveerd, eten besteld, drukwerk voorbereid, etc. Op de dag zelf is er (ingehuurd) personeel aan het werk, afgestemd op het aantal inschrijvingen. Kunt u onverhoopt, ondanks uw aanmelding, toch niet naar de themadag komen, neem dan contact op met de organisatie.
