KC 2013/100

De beklagcommissie uit de commissie van toezicht bij […], bedoeld in artikel 59, eerste lid van de Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden, heeft kennis genomen van de klaagschriften d.d. 27 juni en 28 juni 2013 van: […], in het kader van een ter beschikkingstelling verblijvende in voormelde kliniek.

De beklagcommissie heeft voorts kennisgenomen van de op schrift gestelde inlichtingen en opmerkingen d.d. 31 juli 2013 van de directie van […] (hierna te noemen de directie).

De mondelinge behandeling van het klaagschrift heeft plaatsgevonden op 12 augustus 2013. Bij deze mondelinge behandeling waren aanwezig:

klager;

klagers raadsman, mr. […];

[…], juridisch medewerker .

Bestreden besluit.

De klaagschriften zien op:

het nieuwe telefoniesysteem (klachtnummer […]);

het feit dat klagers persoonlijke eigendommen, te weten een televisie en een koelkast, beschadigd zijn (klachtnummer […]).

Standpunt klager.

De inhoud van voornoemd door klager ingediend klaagschrift wordt als hier herhaald en ingelast beschouwd.

Klager en zijn raadsman hebben tijdens de mondelinge behandeling – zakelijk weergegeven – onder meer aangevoerd:

De klacht over het nieuwe telefoonsysteem ziet op twee onderdelen, namelijk de hoge kosten en de mogelijkheid tot het maken van opnames. Wij willen de klacht doorzetten omdat de opnameknop pas per 9 augustus jl. is uitgeschakeld. De hoge kosten van het telefoonsysteem zijn niet inzichtelijk. Een paar minuten bellen kost ineens €5,00, terwijl telefonie tegenwoordig heel goedkoop is. De hoge kosten belemmeren de communicatie met de raadsman en de familie. Vanaf 13 mei 2013 is er al €350,- van klagers rekening afgeboekt voor telefoniekosten. Het systeem is gratis aangeschaft, worden de kosten nu verhaald op de patiënten?

De klacht over de beschadigde persoonlijke eigendommen ziet op de beschadiging van klagers Samsung LCD televisie en klagers koelkast. In […] heeft klager zelf zijn spullen ingepakt. De televisie is in een dekbed gewikkeld. In de opslag van […] zag klager zijn ventilator op het scherm van de televisie liggen. De televisie was al uitgepakt uit het dekbed, maar was nog niet in het bezig van klager. Als de televisie nu wordt aangezet, zie je een afdruk van een ventilator in het scherm. Klager wil de schade vergoed of een reparatie van het scherm. Dit is geen normale gang van zaken. Medepatiënten, medewerkers van de kliniek en klagers zusje bevestigen dit verhaal. Klager heeft zijn zusje gebeld voor de aankoopbon. Zij zal deze nog opsturen. Klager heeft de televisie rond kerst cadeau gekregen.

Over de koelkast heeft de technische dienst gezegd dat deze niet verzegeld hoefde te worden. Op de afdeling is klager erachter gekomen dat de koelkast beschadigd is. In de koelkast zit een klein afvoerputje voor de afwatering, dit werkt niet meer. Tevens is de achterplaat van de koelkast flink verbogen. De koelkast is aan de achterzijde open geweest, terwijl de kliniek zegt dat deze niet verzegeld is. Hij koelt nog wel, maar niet goed meer. Klager lijdt door dit alles schade en wenst hiervoor een vergoeding, eventueel in de vorm van een nieuwe koelkast. De vraag is echter of de garantie niet is komen te vervallen door het gepruts aan de achterkant door de verzegeling.

Standpunt verweerder.

De inhoud van de door de directie op schrift gestelde inlichtingen en opmerkingen wordt eveneens als hier herhaald en ingelast beschouwd.

De verweerder heeft tijdens de mondelinge behandeling – zakelijk weergegeven – onder meer naar voren gebracht:

Betreffende het nieuwe telefoniesysteem: Op 9 augustus jl. is de opnameknop uitgeschakeld. Het klopt dat bij het Telio-systeem de kosten hoger zijn dan voorheen. Wij vinden dit ook erg vervelend, maar we kunnen er niets aan doen omdat het landelijk geregeld is. Het systeem is door het ministerie opgelegd en de kliniek wil dit eigenlijk niet.

Betreffende de beschadiging van de persoonlijke eigendommen: de medewerkers van de beveiliging maken de spullen open. Een collega heeft navraag gedaan en bij het uitpakken van de spullen is niets opgevallen. De kliniek wijst op voorhand de aansprakelijkheid af. Wat betreft de verzegeling van de koelkast, dat blijft lastig. Op de afdeling is deze gecontroleerd door de CoZo. Het is niet goed te achterhalen of en hoe de koelkast verzegeld is.

Beoordeling.

De beklagcommissie stelt vast dat klager een klacht heeft ingediend welk toeziet op het Telio-systeem. Klager is door de beklagcommissie gewezen op het feit dat reeds een groot aantal klachten door medepatiënten is ingediend die zien op dezelfde inhoud als klagers klacht. Klager heeft hierop geantwoord dat hij zijn klacht wenst te handhaven.

Voorts heeft klager een klacht ingediend over de beschadiging aan zijn persoonlijke voorwerpen.

De beklagcommissie overweegt met betrekking tot de klacht met klachtnummer […] als volgt.

De beklagcommissie is van oordeel dat geen beklag openstaat tegen een algemene voor alle in de kliniek verblijvende patiënten geldende regel, tenzij die regel in strijd is met hogere regelgeving. Op grond van het Besluit toezicht telefoongesprekken justitiële inrichtingen van 23 september 2010 is in het Reglement verpleging ter beschikking gestelden artikel 35a ingevoegd waarin nadere regels zijn opgenomen voor het opnemen van telefoongesprekken en het bewaren en verstrekken van opgenomen telefoongesprekken. In de toelichting op dat Besluit staat – voor zover hier van belang – het volgende: “in de beginselenwetten wordt tot uitdrukking gebracht dat telefoongesprekken kunnen worden opgenomen in verband met het uitoefenen van toezicht daarop. Met de wijzigingen in de beginselenwetten en dit besluit staan deze er niet aan in de weg dat telefoongesprekken standaard worden opgenomen”.

Artikel 35a RvT regelt dat de opgenomen gesprekken voor een maximale periode van acht maanden worden bewaard en na die acht maanden worden gewist. In het Reglement is dus geregeld dat telefoongesprekken mogen worden opgenomen maar niet geregeld in welke gevallen dat kan gebeuren. Daarvoor is hetgeen in artikel 38 BvT is geregeld van belang. De directeur van een inrichting kan, indien dit noodzakelijk is, bepalen dat op de door de patiënt gevoerde telefoongesprekken toezicht wordt uitgeoefend. Dit toezicht zou bestaan uit het afluisteren van telefoongesprekken of het uitluisteren van opgenomen telefoongesprekken. Die noodzaak dient te bestaan uit een van in het Besluit genoemde gronden:

-          Vaststelling van de identiteit van de persoon met wie de justitiabele een telefoongesprek voert;

-          Handhaving van de orde en veiligheid in de kliniek;

-          Voorkoming en opsporing van strafbare feiten;

-          De bescherming van de maatschappij tegen gevaarlijkheid van de verpleegde voor de veiligheid van anderen dan de verpleegde of de algemene veiligheid van personen of goederen;

-          De afwending van ernstig gevaar voor de gezondheid van de verpleegde.

Aldus dient het toezicht te worden uitgeoefend met het oog op de hierboven geformuleerde belangen en dat impliceert dat de directeur van de kliniek een belangenafweging dient te maken. Weliswaar wordt het opnemen van telefoongesprekken door de Minister niet gezien als een vorm van toezicht, maar naar het oordeel van de beklagcommissie is het op zijn minst een middel om dat toezicht te faciliteren en mogelijk te maken. Naar het oordeel van de beklagcommissie ontbeert het standaard opnemen van telefoongesprekken een wettelijke grondslag. Nu een wettelijke grondslag ontbreekt, is de beklagcommissie van oordeel dat de directeur dient af te wegen, mede in het licht van de eisen die art. 8 EVRM hieraan stelt, of het standaard opnemen van alle telefoongesprekken in de betreffende inrichting noodzakelijk is in verband met het uitoefenen van toezicht met het oog op de belangen als bedoeld in art. 38 BvT.

Of dit nodig is, kan naar het oordeel van de beklagcommissie onder andere afhankelijk zijn van het beveiligingsniveau van de inrichting en het daar geldende regime. De beklagcommissie is van oordeel dat de noodzaak van het opnemen van alle telefoongesprekken zich in beginsel moeilijk verhoudt met het doel van het verblijf van patiënten in de kliniek, welk doel nu juist is gericht op resocialisatie en terugkeer in de maatschappij van patiënten. De beklagcommissie oordeelt dan ook dat het standaard opnemen van telefoongesprekken in strijd is met hogere regelgeving.

Het opnemen van gesprekken met geprivilegieerde personen of instanties

De beklagcommissie is van oordeel dat telefoongesprekken met geprivilegieerde personen of instanties niet mogen worden opgenomen. Dat patiënten onbelemmerd moeten kunnen communiceren met geprivilegieerde personen is verankerd in de wet. Het opnemen van gesprekken is daarop een niet toelaatbare inbreuk.

Ook hier geldt dat het opnemen van telefoongesprekken met geprivilegieerde personen in strijd moet worden geacht met hogere regelgeving. De directie heeft per afdeling een aparte telefoon, waarvan de gesprekken niet worden opgenomen, ter beschikking gesteld om tegemoet te komen aan de bezwaren van patiënten. Desondanks is de beklagcommissie van oordeel dat het opnemen van geprivilegieerde gesprekken in het nieuwe systeem zonder meer niet toelaatbaar is wegens strijdigheid met hogere regelgeving.

De beklagcommissie wijst erop dat de directie reeds gehoor heeft gegeven aan het eerdere oordeel van de beklagcommissie over het Telio-systeem. Momenteel is de opnameknop uitgeschakeld.

Kosten

De kosten van telefonie komen voor rekening van de patiënt.  Het enkele feit dat de kosten in het nieuwe systeem (fors) zijn toegenomen, kan niet tot de conclusie leiden dat die kosten ten onrechte in rekening worden gebracht of dat de kliniek gehouden is de toename van kosten te compenseren. Ook hier gaat het om een algemene regel voor alle in de kliniek verblijvende patiënten, die niet in strijd is met hogere regelgeving. Dat in andere particuliere klinieken een ander systeem, dat mogelijk goedkoper is, doet daar niet aan af.

De beklagcommissie overweegt met betrekking tot de klacht met klachtnummer […] als volgt.

De beklagcommissie stelt vast dat klager na overplaatsing uit […] enkele van zijn persoonlijke voorwerpen, te weten een televisie en een koelkast, beschadigd heeft ontvangen na invoer. De beschadiging aan de televisie zou ontstaan zijn doordat een ventilator op het scherm is gelegd. De beschadiging aan de koelkast zou zijn ontstaan door de verzegeling hiervan.

Uit de stukken en hetgeen ter zitting besproken is, oordeelt de beklagcommissie als volgt. Klager heeft de koelkast meegenomen naar de zitting. Ter zitting heeft de beklagcommissie de koelkast bekeken. Aan de achterzijde van de koelkast was een lichte beschadiging waar te nemen. Het verband tussen het verzegelen van de koelkast en de beschadiging aan de achterzijde is voor de beklagcommissie niet vast komen te staan.

Voor zover de klacht toeziet op de beschadiging van de televisie oordeelt de beklagcommissie als volgt. De directie heeft een zekere zorgplicht jegens klagers persoonlijke eigendommen. De kliniek heeft in haar inlichtingen en ter zitting de schade aan de televisie niet betwist.

Derhalve zal de beklagcommissie de klacht, voor zover deze ziet op de beschadiging aan de televisie gegrond verklaren. Omdat niet geconcretiseerd is wat de schade precies is, zal de beklagcommissie de schade naar billijkheid en redelijkheid vaststellen en bepalen op een tegemoetkoming van € 200,--.

BESLISSING

De beklagcommissie verklaart de klacht met nummer […] gegrond voor zover het de opnamemogelijkheden van het telefoonsysteem betreft. De beklagcommissie verklaart de klacht voor zover het de kosten betreft niet-ontvankelijk.

De beklagcommissie verklaart de klacht met nummer […] gegrond voor zover het de schade aan de televisie betreft. Voor het overige verklaart de beklagcommissie de klacht ongegrond. Aan klager wordt een tegemoetkoming toegekend van € 200,--.

Aldus gegeven op 12 augustus 2013 door mr. […], voorzitter, […] en […], leden, in tegenwoordigheid van mr. […], secretaris.

De secretaris,                                                                                                De voorzitter,